Bursa’nın 250 Büyük Firması Açıklandı: Üretim Büyüdü, Kârlılık Eriyor
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) her yıl hazırladığı “Bursa 250 Büyük Firma Araştırması–2024” sonuçları açıklandı. Veriler, Bursa’nın üretim gücünün hâlâ Türkiye’nin lokomotiflerinden biri olduğunu gösterirken, firmaların kârlılık tarafında alarm zillerinin çaldığını ortaya koyuyor.
2024’te Bursa’nın ilk 250 firmasının toplam net satışları 1 trilyon 467 milyar TL’ye ulaşarak yüzde 43 arttı. Ancak aynı dönemde finansman maliyetleri yükseldi, kâr eden firma sayısı sert şekilde düştü.
Sanayisi Güçlü Bursa'nın En Zayıf Noktası: Finansman Maliyeti
Bursa’nın devleri geçen yıl üretimi artırmayı başardı; ancak finansman giderlerindeki artış tabloyu tersine çevirdi.
2023’te faaliyet kârının yarısı kadar olan finansman gideri, 2024’te faaliyet kârının yüzde 115’i seviyesine çıktı.
Bu durum, Bursa gibi Türkiye’nin hem otomotiv hem makine hem de gıda-tarım merkezlerinden biri olan bir şehirde şirketlerin nefesini kesti.
Açık veri şunu gösteriyor: Bursa’da üretim artıyor, fakat üretilenin karşılığı kâra dönüşemiyor.
Kâr Eden Firma Sayısı 220’den 164’e Düştü
Vergi öncesi toplam kâr/zarar geçen yıla göre yüzde 67 geriledi. Bu; yüksek enerji, işgücü maliyetleri ve krediye erişim sıkıntısının firmaları nasıl baskıladığının net bir göstergesi.
Toplam istihdam: 189.977 (+%7)
İhracat: 14,8 milyar dolar (+%10,8) – Türkiye ortalamasının 4 katı üzerinde artış.
Yani Bursa, üretimde ve ihracatta hız kesmedi; asıl sorun finansman tarafında düğümleniyor...
İlk 10’da Otomotiv Yine Sahnenin En Önünde
Şehrin ilk 10 firması 2024’te yine otomotiv ağırlıklı sıralandı:
- Oyak Renault – 175,4 milyar TL
- Tofaş – 106,1 milyar TL
- TGS Dış Ticaret – 84,3 milyar TL
- Bosch – 64,1 milyar TL
- Borçelik – 46,6 milyar TL
- Togg – 41,7 milyar TL
- Sütaş
- Uludağ Perakende Elektrik
- Köfteci Yusuf
- Karesi Polyester
Otomotiv yan sanayi de listede 69 firma ile büyük fark yaratıyor.
Gıda–Tarım Sektörü 31 Firma ile Güçlü Bir Ağırlık Oluşturuyor
Bursa sadece otomotiv kenti değil; gıda, tarım ve hayvancılıkta da Türkiye’nin en güçlü illeri arasında.
Listede 31 firmanın bu kategoride yer alması, ilin tarımsal üretim potansiyelinin sanayiyle birleşince nasıl katma değere dönüştüğünü gösteriyor.
Sütaş’ın ilk 10 içinde olması, Bursa’nın süt ve yem sanayindeki liderliğini bir kez daha teyit etti. Ayrıca et işleme, dondurulmuş gıda ve içecek sektörlerindeki firmalar, kent ekonomisini çeşitlendiren önemli halkalar olarak öne çıkıyor.
Ziraat Postası Yorumu: Bursa Üretiyor, Türkiye Kazanıyor – Ancak Kazanç Şirketlere Yansımıyor
Bursa’nın tarım ve sanayi dengesi Türkiye’de birçok kente örnek.
Ancak açıklanan tablo şunu söylüyor:“Bursa makinenin dişlilerini döndürmeye devam ediyor, fakat o dişlileri yağlayacak finansman bulunamıyor.”
Eğer faiz–kredi dengesi normalleşmezse, Bursa gibi lokomotif şehirler kâr üretemediği için yatırım kapasitesi zayıflayacak. Bu da hem tarıma hem sanayiye yansıyacak:
- Süt ve yem maliyetleri düşmeyecek → Çiftçinin yükü artacak
- Makine–teçhizat yatırımları yavaşlayacak → Verimlilik gerileyecek
- İhracat artışı sürdürülebilir olmaktan uzaklaşacak
Bursa’nın 2024 performansı bu açıdan hem başarı öyküsü, hem de uyarı niteliğinde bir rapor olarak okunuyor.
Burkay: “Verimlilik Çağı Başladı”
BTSO Başkanı İbrahim Burkay’ın mesajı da bu yönde:
“Rekabet artık miktarla değil verimlilikle kazanılıyor. Bursa iş dünyası bu dönüşüme hazır.”
Sanayide dijitalleşme, tarımda akıllı üretim, ihracatta çeşitlenme…
Bursa’nın güçlü olduğu başlıklar 2025 ve sonrasında daha stratejik hâle gelecek.